Σαν σήμερα: Η 1η Σεπτεμβρίου στην Iστορία – Το «επεισόδιο του Γκλάιβιτς» – Πώς άρχισε ο Β’ ΠΠ

Σε κάθε περίπτωση, η αφορμή δεν δόθηκε ακριβώς, αλλά δημιουργήθηκε από τον ίδιον.

Ένα εντελώς φτιαχτό casus belli

Το επεισόδιο του Γκλάιβιτς (σημερινή Πολωνική πόλη του Γκλιβίτσε, μερικά χιλιόμετρα από την Κρακοβία, στη Σιλεσία), ήταν μια γερμανική προβοκάτσια, η οποία είχε ως στόχο να κατηγορηθεί η Πολωνία για επιθετικότητα και να ξεκινήσει έτσι η γερμανική εισβολή στη χώρα.

Το επεισόδιο έλαβε χώρα λίγο μετά τα μεσάνυχτα της 31ης Αυγούστου 1939 στο ραδιοφωνικό σταθμό Sender Gleiwitz, της τότε γερμανικής πόλης. Παράλληλα, περίπου 20 ακόμη παρόμοια επεισόδια συνέβησαν σε άλλα σημεία των συνόρων ανάμεσα στις δύο χώρες.

Λίγο πριν αρχίσει η γερμανική εισβολή, ο Χίτλερ προέβη σε ραδιοφωνικό διάγγελμα, στο οποίο έκανε λόγο για casus belli και δικαιολόγησε την εισβολή, η οποία ξεκίνησε νωρίς το πρωί της 1ης Σεπτεμβρίου.

Οι άνθρωποι που πραγματοποίησαν την επίθεση στο Γκλάιβιτς δεν ήταν Πολωνοί, όπως ισχυρίστηκε ο Χίτλερ, αλλά Γερμανοί αξιωματικοί των SS με πολωνικές στολές.

Ο Χίτλερ δεν αναφέρθηκε στο διάγγελμά του σε κάποιο συγκεκριμένο περιστατικό, αλλά μίλησε συνολικά για πολωνικές προκλήσεις και επίθεση στη Γερμανία.

Το επεισόδιο του Γκλάιβιτς είναι η πιο γνωστή από τις επιχειρήσεις που διεξήχθησαν υπό το γενικό όνομα «Επιχείρηση Χίμλερ», μια σειρά από προβοκατόρικες πράξεις που είχαν ως στόχο να δημιουργήσουν το υπόβαθρο για τις γερμανική επιθετικότητα.

«Η Γιαγιά Πέθανε»

Το επεισόδιο στο Γκλάιβιτς έγινε ευρέως γνωστό κατά τη διάρκεια της κατάθεσης του αξιωματικού των SS Άλφρεντ Νόιγιοξ στη δίκη της Νιρεμβέργης. Ο ίδιος παραδέχτηκε ότι οργάνωσε το επεισόδιο υπό τις διαταγές του Χάινριχ Μίλερ, Διοικητή της Γκεστάπο.

Τη νύχτα της 31ης Αυγούστου μια ομάδα Γερμανών που φορούσαν πολωνικές στρατιωτικές στολές επιτέθηκαν στο ραδιοφωνικό σταθμό, τον κατέλαβαν και μετέδωσαν ένα σύντομο αντι-γερμανικό μήνυμα στα πολωνικά. Ο Νόιγιοξ είπε ότι η κωδική ονομασία της επιχείρησης ήταν «Η Γιαγιά Πέθανε». Στόχος ήταν να φανεί ότι την επίθεση οργάνωσαν Πολωνοί σαμποτέρ.

Για να γίνει πιο πιστευτό το όλο συμβάν, η Γκεστάπο εκτέλεσε τον Φραντσίζεκ Χόνιοκ, έναν αγρότη από την Άνω Σιλεσία, γνωστό για τα φιλο-πολωνικά του αισθήματα. Τον είχαν συλλάβει την προηγούμενη ημέρα και τον είχαν ντύσει σαν σαμποτέρ· μετά τον νάρκωσαν και τον εκτέλεσαν με αρκετούς πυροβολισμούς ώστε να φαίνεται ότι είχε πάρει μέρος στην επίθεση.

Το πτώμα του Χόνιοκ το μετέφεραν μετά στο σημείο της επίθεσης και όταν «βρέθηκε», το παρουσίασαν στην αστυνομία ως απόδειξη της επίθεσης. Ακόμη, κάποιοι φυλακισμένοι μεταφέρθηκαν από το Νταχάου, ναρκώθηκαν, τους έντυσαν με παρόμοια ρούχα και τους σκότωσαν, παραμορφώνοντας εντελώς τα πρόσωπά τους προκειμένου να μην μπορούν να αναγνωριστούν. Οι άνθρωποι αυτοί αναφέρονταν από τους ναζί ως «κονσέρβες».

Στη δίκη της Νιρεμβέργης, ο Έρβιν φον Λαχάουζεν, ο οποίος υπηρετούσε στη γερμανική αντικατασκοπεία, είπε ότι η υπηρεσία του είχε επιφορτιστεί νωρίτερα με την αποστολή να βρει πολωνικές στολές και ταυτότητες. Ο ίδιος ο Βίλχεμ Κανάρις τού είχε εξομολογηθεί αργότερα ότι όλο αυτό το υλικό χρησιμοποιήθηκε στο Γκλάιβιτς και αλλού. Μέρος των στολών και των ταυτοτήτων έδωσε στην υπηρεσία ο Όσκαρ Σίντλερ, ο βιομήχανος που αργότερα έγινε γνωστός για τη διάσωση πολλών Εβραίων.

Την 1η Σεπτεμβρίου τα γερμανικά στρατεύματα εισβάλλουν στην Πολωνία και στις 3 του ίδιου μήνα Γαλλία και Βρετανία μπαίνουν σε αυτό που έμεινε στην ιστορία ως ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος.

Το επεισόδιο του Γκλάιβιτς ήρθε ως επιστέγασμα στη ρητορική του Χίτλερ, ο οποίος επί μήνες έκανε λόγο για «πολωνική επιθετικότητα» εναντίον της Γερμανίας και εθνικές εκκαθαρίσεις εκ μέρους των Πολωνών. Στις 22 Αυγούστου είχε πει στους στρατηγούς του: «Θα δώσω μια αφορμή στη Γερμανία για να επιτεθεί. Δεν έχει καμία σημασία πόσο πιστευτή θα είναι. Ο νικητής δεν θα ερωτηθεί ποτέ εάν είπε την αλήθεια».

Του διέφυγε πλήρως η πιθανότητα η Γερμανία να βρεθεί τελικά στην πλευρά που θα έπρεπε να απαντήσει εάν είπε την αλήθεια.

Πηγή:cnn.gr