Στη δημιουργία ενός μηχανισμού καταγραφής καταγγελιών για παράνομες επαναπροωθήσεις πολιτών τρίτων χωρών προχώρησε η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, το ανεξάρτητο συμβουλευτικό όργανο της πολιτείας για θέματα προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με στόχο να καλύψει την απουσία ενός επίσημου συστήματος καταγραφής των καταγγελιών αυτών και να ενισχύσει τη λογοδοσία.
Για μια διαδικασία «ανεξάρτητη, ισχυρή, που να είναι σε θέση να δημιουργήσει καλύτερες συνθήκες προστασίας στη χώρα για όλους τους εμπλεκομένους» έκανε λόγο η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής, Μαρία Γαβουνέλη, παρουσιάζοντας τον Μηχανισμό σε σχετική συνέντευξη τύπου. Όπως διευκρίνισε, ο Μηχανισμός Καταγραφής Περιστατικών ‘Ατυπων Αναγκαστικών Επιστροφών, όπως ονομάζεται, «είναι ένας μηχανισμός καταγραφής μαρτυριών που αναφέρονται σε πραγματικά περιστατικά, λογοδοσίας στο πλαίσιο του κράτους δικαίου και έμμεσης προστασίας των υπερασπιστών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο μηχανισμός δεν είναι αστυνομία, δεν είναι διωκτικές αρχές, δεν είναι εισαγγελέας, δεν είναι δικαστήριο». Πρόσθεσε ότι «η τελική απόδειξη του τι συμβαίνει θα πρέπει να βρεθεί από τις διωκτικές αρχές και από τα δικαστήρια».
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της πρώτης ενδιάμεσης έκθεσης του Μηχανισμού που παρουσιάστηκαν σήμερα, έχουν καταγραφεί 50 περιστατικά άτυπων αναγκαστικών επιστροφών που κατά τους ισχυρισμούς των φερόμενων θυμάτων συνέβησαν από τον Απρίλιο του 2020 μέχρι και τον Οκτώβριο του 2022. Τα φερόμενα αυτά περιστατικά περιγράφονται σε 58 ατομικές μαρτυρίες που καταγράφηκαν μέσω προσωπικών συνεντεύξεων με 43 φερόμενα θύματα.
Σε 24 περιστατικά τα φερόμενα θύματα, κατά τους ισχυρισμούς τους, εντοπίστηκαν στη συνοριακή περιοχή του Έβρου, σε επτά περιστατικά στην ενδοχώρα, σε έξι σε ελληνικό νησί και σε 13 στη θαλάσσια περιοχή κοντά σε ελληνικό νησί. Κατά τη διάρκεια των συνεντεύξεων διαπιστώθηκε ότι 23 από τα 43 φερόμενα θύματα ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες (μεταξύ αυτών ένα διεμφυλικό άτομο και δύο άτομα που ανήκουν σε άλλες κατηγορίες της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας). Στο 88% των μαρτυριών έχει περιγραφεί η άσκηση βίας και από αυτές το 65% αναφέρθηκε σε ένστολους.
Σημειώνεται ότι οι καταγγελίες καταγράφηκαν μέσω προσωπικών συνεντεύξεων με τα φερόμενα θύματα και μέσω της υιοθέτησης μιας κοινής και επιστημονικής μεθοδολογίας στις καταγραφές. Οι καταγραφές γίνονται σε συνεργασία με δέκα μη κυβερνητικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στο πεδίο (Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες, Μετάδραση, Δίκτυο για τα Δικαιώματα του Παιδιού, Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών, Ιατρική Παρέμβαση, HIAS Ελλάδας, Legal Centre Lesvos, Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο και ελληνικό γραφείο Δανέζικου Συμβουλίου για τους Πρόσφυγες). Τεχνική υποστήριξη παρέχει το ελληνικό γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Η επικεφαλής του ελληνικού γραφείου της Ύπατης Αρμοστείας, Μαρία Κλάρα Μαρτίν, υπογράμμισε ότι οι χώρες έχουν δύο υποχρεώσεις, «να προστατεύσουν τα σύνορά τους σύμφωνα με την εθνική, ευρωπαϊκή και διεθνή νομοθεσία και να επιτρέψουν σε αυτούς που αναζητούν διεθνή προστασία να έχουν πρόσβαση στην προστασία αυτή».
Σε σχετική δήλωση προχώρησε και το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, λέγοντας:
“Το Υπουργείο καλωσορίζει τη δημιουργία του Μηχανισμού Καταγραφής Άτυπων Αναγκαστικών Επιστροφών μετά από απόφαση της Ολομέλειας της Εθνικής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ). Ειδικά μετά τα αποδεδειγμένα fake news εις βάρος της χώρας μας και των δεκάδων καταγγελιών που τελικά δεν έχουν αποδεικτικά στοιχεία, είναι κρίσιμο να υπάρξει ένας αξιόπιστος μηχανισμός καταγραφής.
Τονίζεται ότι η Ελλάδα εφαρμόζει μια αυστηρή αλλά δίκαιη μεταναστευτική πολιτική, προστατεύει τα σύνορα της από παράνομες μεταναστευτικές ροές, σε απόλυτο σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου. Αυτονόητα απαιτείται οι συμμετέχοντες ΜΚΟ στον μηχανισμό καταγραφής να μην διέπονται από σύγκρουση συμφερόντων και να έχουν αξιόπιστους μηχανισμούς ελέγχου και πιστοποίησης, προφανώς δε να είναι πιστοποιημένες στο Μητρώο ΜΚΟ του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου.
Ο επικουρικός αυτός μηχανισμός καταγραφής καταγγελιών της ΕΕΔΑ θα συμβάλει στην αποτελεσματική λειτουργία της Ειδικής Επιτροπής του Υπουργείου Μετανάστευσης & Ασύλου για τη Συμμόρφωση με τα Θεμελιώδη Ανθρώπινα Δικαιώματα της οποίας άλλωστε είναι επίσημο μέλος η ΕΕΔΑ.”
Πηγές: ertnews.gr, Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου
