Αγαπητοί συνάδελφοι,
Η σημερινή συζήτηση για τη πρόταση που οφείλει να υποβάλει η Περιφέρεια προς τη ΔΑ για το πρόγραμμα Προβολής 2018-20 ξεκινά από λάθος βάση για τους παρακάτω λόγους:
- Η Περιφερειακή Αρχή θεωρεί ότι η Περιφέρεια έχει μοναδική αρμοδιότητα στον τουρισμό τη προβολή. Προφανώς αγνοεί ότι στο άρθρο 186 Δ παράγραφος 19 αναφέρεται ρητά ως αρμοδιότητα «η κατάρτιση προγραμμάτων για τον τουριστικόσχεδιασμό, καθώς και για την τουριστική ανάπτυξη καιπροβολή της περιφέρειας, σε συνεργασία με τον Ε.Ο.Τκαι τους δήμους της περιφέρειας». Αυτό εξηγεί ότι μέχρι σήμερα η ΠΑ δεν έχει καταρτίσει πρόγραμμα τουριστικής ανάπτυξης και δεν χρηματοδοτήσει παρά ελάχιστες ευκαιριακές δράσεις πέρα της προβολής.Εξ αιτίας του γεγονότος αυτού η πρόταση αυτή έρχεται εντελώς «ξεκάρφωτη» σε σχέση με τις όποιες διαπιστώσεις έχουν γίνει τα προηγούμενα χρόνια και γνωρίζουμε από τώρα ότι δεν θα αντιμετωπίσει τα όποια διαπιστωμένααπό την ίδια την έκθεση προβλήματα.
- Η Περιφερειακή Αρχή, όπως και οι περισσότεροι εμπλεκόμενοι στον τουρισμό, πιστεύουν εδώ και πολλά χρόνια ότι η χαμηλή τουριστική ανάπτυξη οφείλεται στη περιορισμένη προβολή και όχι στα χρονίζοντα προβλήματα του τουριστικού προϊόντος. Συνέπεια αυτού ήταν για χρόνια στη περίοδο των παχιών αγελάδων να δαπανούνται 10πλάσια ποσά από ότι σήμερα (η κάθε νομαρχία ξόδευε για ένα χρόνο όσα τώρα η Περιφέρεια για 3 χρόνια) χωρίς αποτέλεσμα. Ούτε σήμερα δεν θέλουν να αξιοποιήσουν τις υπάρχουσες αναλύσεις πχ. του Παρατηρητηρίου Βιώσιμου Τουρισμού που έχουν παραλάβει εδώ και 1,5 χρόνο που επισημαίνουν προβλήματα και προτείνουν λύσεις.
- Η Περιφερειακή Αρχή, όπως και πολλοί άλλοι εμπλεκόμενοι στον τουρισμό, θεωρεί ότι η σημερινή κατάσταση στον τουρισμό, όπως και στους άλλους παραγωγικούς τομείς,οφείλεται στο προσφυγικό. Είναι η εύκολη λύση για να βγάλετε από πάνω σας τις ευθύνες σας. Το προσφυγικό είναι ένα τσουνάμι που παρέσυρε το καρυδότσουφλο του τουρισμού που εδώ και 15 χρόνια πορεύεται χωρίς στόχο και χωρίς καπετάνιο. Ταυτόχρονα θα θέλαμε να είχαμε λάβει ως ΠΣ τη μελέτη για την «Αποτίμηση Επιπτώσεων Προσφυγικού Μεταναστευτικού Ρεύματος στα Νησιά του Βορείου Αιγαίου / Προσδιορισμός Προγράμματος Δράσης»(για την οποία δεν γνωρίζουμε ούτε το περιεχόμενο της, ούτε το ποιος την εκπόνησε, ούτε πόσο στοίχησε) και να δούμε τι προτείνει και τι από αυτά εσείς θα υλοποιήσετε στο πλαίσιο της δράσης 2 για την αποκατάσταση της εικόνας των νησιών
- Η Περιφερειάρχης και η ΠΑ θεωρεί ότι αρκεί η επίκληση γενικών στόχων για να υλοποιηθούν. Έτσι ησύχασαν αναφέροντας ότι στόχοι του επιχειρησιακού προγράμματος τουρισμού είναι η μείωση της εποχικότητας, την παραγωγή διαφοροποιημένων και υψηλής ποιότητας τουριστικών προϊόντων τα οποία θα σέβονται τα τοπικά χαρακτηριστικά και ιδιαιτερότητες καθώς και θα αξιοποιούν τις υπάρχουσες υποδομές του κάθε νησιού, τη σύνδεση του τουρισμού με την αγροτική παραγωγή και πολλά παρόμοια ΧΩΡΙΣ ΟΜΩΣ ΝΑ ΑΝΑΛΑΒΟΥΝ ούτε μια σχετική δράση.
- Ο σχεδιασμός της παρούσας πρότασης βασίζεται στη πρόταση της εταιρείας V&O που υλοποιήθηκε μετά από απευθείας ανάθεση και η οποία δεν έχει ποτέ παρουσιαστεί και εγκριθεί από το ΠΣ, ενώ στη μοναδική παρουσίαση που έγινε στη Λέσβο τη περασμένη άνοιξη έτυχε σοβαρών παρατηρήσεων από όλους τους παρευρισκόμενους που δεν λήφθηκαν υπόψη.
- Ο σχεδιασμός της παρούσας πρότασης έγινε χωρίς τη διαβούλευση με τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους στον τουρισμό όπως τις δημοτικές αρχές και τους επαγγελματίες του τουρισμού (εργοδότες και εργαζόμενους). Η δικαιολογία δεν υπήρχε χρόνος δεν μπορεί να τεκμηριωθεί αφού βρισκόμαστε στον τρίτο χρόνο της θητείας της ΠΑ, ενώ αποδεικνύεται ότι ήταν λανθασμένη η άρνηση της περιφερειακής πλειοψηφίας να μην συσταθεί Επιτροπή Τουρισμού από την αρχή της θητείας σας όπως σας είχαμε υποδείξει τον Οκτώβριο του 2016.
- Η πρόταση που έχει έρθει για συζήτηση παρουσιάζει αρκετές ατέλειες που κινδυνεύουν να καταστήσουν αναποτελεσματική τη όλη δράση αν η ΔΑ δεν επιτρέψει να υπάρξουν σημαντικές βελτιώσεις μέχρι να γίνει η προκήρυξη του έργου. Πιο συγκεκριμένα δεν φαίνεται μέσα από τη πρόταση με ποιο τρόπο θα αξιοποιηθούν οι διαπιστώσεις που αναφέρονται στο εισαγωγικό σημείωμα όπως πχ. ότι 80% των τουριστών αναζητά πληροφορίες και κάνει κρατήσεις μέσα από το διαδίκτυο ή ότι 50% και ειδικά οι στόχοι τόσο της Περιφέρειας όσο και του ίδιου του προγράμματος όπως αναφέρονται στο κείμενο. Οι περιγραφές των στόχων είναι τόσο γενικόλογές και είναι σίγουρο ότι το αποτέλεσμα που θα παραλάβετε θα είναι πρακτικά άχρηστο.
Επειδή ως ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ έχουμε αποδείξει κατ’ επανάληψη ότι βρισκόμαστε εδώ όχι για στείρα αντιπολίτευση, αλλά για να κάνουμε εποικοδομητική κριτική και να υποβάλουμε προτάσεις, έστω σε αυτιά μη ακουόντων. Για το λόγο αυτό:
- Δέχτηκα τη πρόταση των συναδέλφων για συμμετοχή στην Επιτροπή Τουρισμού και στη θέση του Αντιπροέδρου.Όμως η παραμονή μου στη θέση αυτή συναρτάται από τη πρόθεση της πλειοψηφίας να υπάρξει παραγωγή συγκεκριμένου έργουσε ότι αφορά τον τουριστικό σχεδιασμό σε συνδυασμό με την ενεργοποίηση των Τοπικών και της Κεντρικής Επιτροπής Τουρισμού σε θέματα που έχουν να κάνουν τόσο με την αναπτυξιακή τουριστική στρατηγική, τα βασικά τουριστικά προϊόντα ανά νησί, τη πρόταση έργων τουριστικού ενδιαφέροντος για το ΠΔΕ και τις άλλες χρηματοδοτικές πηγές, την ανάδειξη της εικόνας και το branding κάθε νησιού, κλπ. με την ενεργή συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων. Για το λόγο αυτό προτείνω να αξιοποιηθεί επιτέλους το Παρατηρητήριο Βιώσιμου Τουρισμού Αιγαίου που λειτουργεί στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού και το οποίο αγνοείτε μέχρι τώρα επιδεικτικά.
- Κατέθεσα στη χθεσινή συνεδρίαση της Επιτροπής σειρά προτάσεων για τη βελτίωση του σχεδίου που ήρθε σήμερα προς ψήφιση σε ότι αφορά στην ανακατανομή των ποσών μεταξύ των αξόνων με ενίσχυση του άξονα 6 που αφορά την αξιολόγηση των δράσεων, στη διαφοροποίηση του χρόνου και του τόπου οργάνωσης των διημερίδων αλλά και του περιεχομένου τους, στη πρόβλεψη διαδικασιών ελέγχου των παραδοτέων σε σχέση με τους επιδιωκόμενους στόχους κλπ. Δυστυχώς ο ελάχιστος χρόνος που είχαμε στη διάθεση μας για τη μελέτη του τεχνικού κειμένου, αλλά και η παντελής έλλειψη πλαισίου μέσα στο οποίο οφείλει να λειτουργεί η συγκεκριμένη πρόταση προβολής δεν επέτρεψε να υπάρξει πληρέστερος σχολιασμός και προτάσεις
- Εισηγήθηκα όπως στο πρόγραμμα δράσης του 2018 -που θα έρθει σύντομα για ψήφιση- να ενταχθούν δράσεις που θα συμβάλλουν στην αναδιαμόρφωση του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος με αξιοποίηση των υπαρχουσών υποδομών όπως πχ. αξιοποίηση των δημόσιων και ιδιωτικών χώρων για την ανάπτυξη συνεδριακού τουρισμού, την αξιοποίηση των υπαρχουσών λιμενικών εγκαταστάσεων για την ανάπτυξη θαλάσσιου τουρισμού, την αξιοποίηση των ιαματικών πηγών, των μονοπατιών κλπ για την ανάπτυξη τουρισμού υγείας-ευεξίας κλπ. Βέβαια μετά το κλείσιμο της ΕΝΑ δεν υπάρχει πλέον φορέας που θα μπορούσε να αναλάβει να τρέξει τέτοιου είδους δράσεις, αφού η υπηρεσία δεν έχει ούτε τα στελέχη, ούτε και την αρμοδιότητα.
Κα Περιφερειάρχα, συνάδελφοι της πλειοψηφίας,
Ως ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ είμαστε συνεχώς υποχρεωμένοι να παρεμβαίνουμε επισημαίνοντας τα βασικά δομικά λάθη της λειτουργίας σας που έχουν αρνητική επίπτωση στη κοινωνία και στην οικονομία των νησιών μας. Οι δείκτες που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στην 7η έκθεση Οικονομικής, Κοινωνικής και Εδαφικής Συνοχής επιβεβαιώνουν τη κακή πορεία της Περιφέρειας που παραμένει μη ελκυστική για εγκατάσταση ανθρώπων και δραστηριοτήτων και οι δράσεις που εσείς προκρίνετε και υλοποιείτε απέχουν πολύ από το να αντιμετωπίζουν τα αίτια των προβλημάτων αυτών.
Η μέχρι σήμερα στάση σας τα 3 χρόνια που πέρασαν δεν επιτρέπει καμία αισιοδοξία ότι επιθυμείτε πραγματικά να αλλάξετε τρόπο λειτουργίας ώστε μέσα από μια ουσιαστική συνεργασία να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε την πορεία της Περιφέρειας.
Εμείς όμως θα συνεχίσουμε να σας πιέζουμε προς τη κατεύθυνση αυτή.
Γ.Σπιλάνης
ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ
ΕΝΑ ΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΓΚΙΖΕΙ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ
Στο πρόσφατο Περιφερειακό Συμβούλιο κατατέθηκε η πρόταση της Περιφέρειας για το σχέδιο τουριστικής προβολής 2018-2020 που θα χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ. Το θέμα ήταν η αναπόφευκτή αφορμή για μια ευρύτερη συζήτηση περί τουρισμού.
Στην εισήγηση μας επισημάναμε ότι γίνονται κάποια θετικά βήματα με την σημαντική αύξηση της ηλεκτρονικής προβολής σε σχέση με τα συμβατικά παραδοσιακά μέσα (έντυπα, εκθέσεις, καταχωρήσεις, φιλοξενίες, συνέδρια) και τη πρώτη προσπάθεια για αξιολόγηση των δράσεων (έστω και με μικρό προϋπολογισμό).
Όμως παραμένει ο κίνδυνος να μην αλλάξει η τουριστική κατάσταση της Περιφέρειας –η οποία ποτέ μέχρι σήμερα δεν κατάφερε να ξεπεράσει το 2% της τουριστικής δραστηριότητας της χώρας- για μια σειρά από λόγους:
- Η Περιφερειακή Αρχή θεωρεί ότι η Περιφέρεια έχει μοναδική αρμοδιότητα στον τουρισμό τη προβολή με συνέπεια να μην έχει κάνει σχέδιο τουριστικής ανάπτυξης και δεν χρηματοδοτήσει παρά ελάχιστες ευκαιριακές (πελατειακού τύπου)δράσεις πέρα της προβολής.
- Η Περιφερειακή Αρχή, όπως και οι περισσότεροι εμπλεκόμενοι στον τουρισμό, πιστεύουν εδώ και πολλά χρόνια ότι η χαμηλή τουριστική ανάπτυξη οφείλεται στη περιορισμένη προβολή και όχι στα χρονίζοντα προβλήματα του τουριστικού προϊόντος με αποτέλεσμα, παρά τα πολλά εκατομμύρια που ξοδεύτηκαν τα προηγούμενα χρόνια να μην υπάρχει αποτέλεσμα και η Περιφέρεια να βρίσκεται πριν τη κρίση του προσφυγικού σε χειρότερη θέση από ότι το 2000.
- Η Περιφερειακή Αρχή, όπως και πολλοί άλλοι εμπλεκόμενοι στον τουρισμό, θεωρεί ότι η σημερινή κατάσταση στον τουρισμό, όπως και στους άλλους παραγωγικούς τομείς,οφείλεται στο προσφυγικό. Ταυτόχροναδεν έχει δει τη δημοσιότητα η μελέτη για την «Αποτίμηση Επιπτώσεων Προσφυγικού Μεταναστευτικού Ρεύματος στα Νησιά του Βορείου Αιγαίου / Προσδιορισμός Προγράμματος Δράσης»(για την οποία δεν γνωρίζουμε ούτε το περιεχόμενο της, ούτε το ποιος την εκπόνησε, ούτε πόσο στοίχησε) ώστε να δούμε τι προτείνει και τι από αυτά ήδη υλοποιήθηκαν και θα υλοποιηθούν στο πλαίσιο της δράσης 2 για την αποκατάσταση της εικόνας των νησιών
- Η Περιφερειάρχης και η ΠΑ θεωρούν ότι αρκεί η επίκληση γενικών στόχων του επιχειρησιακού προγράμματος τουρισμού (πχ. η μείωση της εποχικότητας, την παραγωγή διαφοροποιημένων και υψηλής ποιότητας τουριστικών προϊόντων τα οποία θα σέβονται τα τοπικά χαρακτηριστικά και ιδιαιτερότητες καθώς και θα αξιοποιούν τις υπάρχουσες υποδομές του κάθε νησιού, τη σύνδεση του τουρισμού με την αγροτική παραγωγή κλπ) ΧΩΡΙΣ ΟΜΩΣ ΝΑ ΑΝΑΛΑΒΟΥΝ ούτε μια δράση και περιμένουν ότι θα υλοποιηθούν.
- Ο σχεδιασμός της παρούσας πρότασης βασίζεται στη πρόταση της εταιρείας V&O που υλοποιήθηκε μετά από απευθείας ανάθεση και η οποία δεν έχει ποτέ παρουσιαστεί και εγκριθεί από το ΠΣ, ενώ στη μοναδική παρουσίαση που έγινε στη Λέσβο τη περασμένη άνοιξη έτυχε σοβαρών παρατηρήσεων από όλους τους παρευρισκόμενους που δεν λήφθηκαν υπόψη.
- Ο σχεδιασμός της παρούσας πρότασης έγινε χωρίς τη διαβούλευση με τους υπόλοιπους εμπλεκόμενους στον τουρισμό όπως τις δημοτικές αρχές και τους επαγγελματίες του τουρισμού (επιχειρηματίες και εργαζόμενους). Η δικαιολογία δεν υπήρχε χρόνος δεν μπορεί να τεκμηριωθεί αφού βρισκόμαστε στον τρίτο χρόνο της θητείας της ΠΑ, ενώ αποδεικνύεται ότι ήταν λανθασμένη η άρνηση της περιφερειακής πλειοψηφίας να μην συσταθεί Επιτροπή Τουρισμού από την αρχή της θητείας της όπως είχαμε υποδείξει τον Οκτώβριο του 2014.
- Η πρόταση που έχει έρθει για συζήτηση παρουσιάζει αρκετές ατέλειες που κινδυνεύουν να καταστήσουν αναποτελεσματική τη όλη δράση, αν η ΔΑ δεν επιτρέψει να υπάρξουν σημαντικές βελτιώσεις μέχρι να γίνει η προκήρυξη του έργου. Πιο συγκεκριμένα δεν φαίνεται μέσα από τη πρόταση με ποιο τρόπο θα αξιοποιηθούν οι διαπιστώσεις που αναφέρονται στο εισαγωγικό σημείωμα όπως πχ. ότι 80% των τουριστών αναζητά πληροφορίες και κάνει κρατήσεις μέσα από το διαδίκτυο ή ότι 50% και ειδικά οι στόχοι τόσο της Περιφέρειας όσο και του ίδιου του προγράμματος όπως αναφέρονται στο κείμενο.
Επειδή ως ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ έχουμε αποδείξει κατ’επανάληψη ότι βρισκόμαστε εδώ όχι για στείρα αντιπολίτευση, αλλά για να κάνουμε εποικοδομητική κριτική και να υποβάλουμε προτάσεις, έστω σε αυτιά μη ακουόντων. Για το λόγο αυτόδέχτηκατη πρόταση των συναδέλφων για συμμετοχή στην Επιτροπή Τουρισμού και στη θέση του Αντιπροέδρουμε στόχο να υπάρξει παραγωγή συγκεκριμένου έργουσε ότι αφορά τον τουριστικό σχεδιασμό σε συνδυασμό με την ενεργοποίηση των Τοπικών και της Κεντρικής Επιτροπής Τουρισμού σε θέματα που έχουν να κάνουν τόσο με την αναπτυξιακή τουριστική στρατηγική, τα βασικά τουριστικά προϊόντα ανά νησί, τη πρόταση έργων τουριστικού ενδιαφέροντος για το ΠΔΕ και τις άλλες χρηματοδοτικές πηγές, την ανάδειξη της εικόνας και το branding κάθε νησιού, κλπ. με την ενεργή συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων. Για το λόγο αυτό προτείνω να αξιοποιηθεί επιτέλους το Παρατηρητήριο Βιώσιμου Τουρισμού Αιγαίου που λειτουργεί στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού.
Γ.Σπιλάνης
ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ
